گفت و گو با الهه امانی/ مریم رحمانی
دیگری: به مناسبت صدمین سال کسب حق رای زنان در امریکا با الهه امانی در مورد مراسم بزرگداشت این مراسم در کالیفرنیا و استراتژی های جنبش زنان برای کاهش تبعیض های موجود در این زمینه برای زنان غیرسفیدپوست به و همچنین در مورد فعالیت های زنان ایرانی در شبکه بینافرهنگی زنان به گفتگو نشستیم.
الهه امانی، دربخش مطالعات زنان دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در Long Beach و Fullerton تدریس و سمت دیرکتور خدمات تکنولوژی دانشجوی وتکنولوژی آکادمیکی دانشگاه Fullerton داشته و در فعالیت های مربوط به زنان در این دانشگاه و کلاس های آموزشی در زمنیه حل اختلافات در محیط های چند فرهنگی کاری حضور فعالی دارد .از کنشگران کمیسیون امور زنان سازمان ملل است و فعالیت های سازمان ملل را در بخش زنان و جنبش جهانی زنان از سال ۱۹۸۵ از نزدیک دنبال می کند و در گردهمایی‌های جهانی این سازمان در پکن و جلسات سالیانه این نهاد در نیویورک هر ساله شرکت دارد. موضوع مقاله ایشان درسال ۱۹۹۵ در پکن، «حقوق انسانی زنان و اسلام» بوده است. او در کنفرانسی که در سال ۱۹۹۸ در کوبا برگزار شد شرکت داشت و دو کارگاه آموزشی را اداره کرد که یکی در مورد «خشونت علیه زنان» و دیگری «مسایل زنان مهاجر از جنوب و غرب آسیا به آمریکا» بود. امانی در کنفرانس‌های پکن پنج، پکن ده و پکن پانزده و پکن بیست نیز شرکت داشته و در شکل‌دهی بحث‌هایی در باره‌ی «جنبش زنان در کشورهای اسلامی، به ویژه ایران و افغانستان»، نقش به‌سزایی داشته‌اند. در سال ۲۰۱۱ او کارگاه آموزشی با عنوان «استراتژی‌های آینده نگر : ابزارهای تکنولوژیک برای سازمان دهی نسلهای آینده که برای برابری زنان می کوشند »، ارائه کرد و در سال ۲۰۱۲، کارگاه آموزشی در مورد «تکنولوژی برای پروژه های اجتماعی و توسعه زنان بومی و زنان جنوب» را سامان داد. در سال ۲۰۱۳ – هم در اجلاس کمیسیون زنان سازمان ملل ، در زمینه استراتژی های موفق در زمینه مبارزه با اشکال گوناگون خشونت علیه زنان، نقش رسانه ها و هنر در مبارزه با خشونت علیه زنان، ، حفظ امنیت کنشگران و مدافعان حقوق زنان فضای اینترنت و مجازی مقالاتی در این اجلاس ارائه دادند. در حال حاضر، الهه امانی مدیرپروژه های بین‌المللی «شبکه بینافرهنگی زنان» که سازمانی جهانی است که مقر ان در سن فرانسیسکو قرار دارد و همچنین از مربیان با سابقه صلح و حل اختلافات شبکه « میانجی گران بدون مرز» به ویژه در زمینه نقش زنان در استقرار صلح و در فعالیت های بین المللی این شبکه به مدت ۱۰ سال فعالیت دارد . الهه امانی همچنین مقالات زیادی در Women News Network , خط صلح و سایر نهاد های حقوق بشر ، صلح و حقوق زنان به فارسی و انگلیسی به چآپ رسانده است .
۱- لطفا در مورد برنامه هایی که برای صدمین سالگرد حق رای زنان در شهر لانگ بیچ که شما ساکن ان هستید، برای خوانندگان دیگری بگویید.
سال ۲۰۱۹ صدمین سال کسب حق رای برای زنان ایالات غرب امریکا از جمله کالیفرنیاست. این این رو نهادهای حقوق شهروندی، سازمانهای زنان، فمینیست ها فرصت را مغتنم شمرده تا اموزش عمومی درباره متمم۱۹ قانون اساسی و مبارزه زنان برای کسب حق رای و محافظت از قوانینی که دستاورد مبارزات گسترده زنان در زمینه حقوق خود و مشارکت در دموکراسی را به طور هدفمندی در دستور کار قرار دهند.
زنان حتی قبل از تاسیس دولت امریکا خواهان برابری سیاسی بودند. در مارس۱۷۷۶ ابیگیل ادامز به همسر خود جان ادامز در حالیکه وی و دیگر نمایندگان راهی کنگره ای بودند که مبانی بنیان گذاری امریکا را ترسیم کنند یاداوری کردکه «زنان را به خاطر داشته باش». فعالان سیاسی زنان در سنکافالز نیویورک در سال ۱۹۴۸گردهم آمدند تا جنبش ملی برای حقوق سیاسی و قانونی زنان را تشکیل دهند.
در خلال سالهای جنگ داخلی امریکا و «بازسازی» در حالی که قانون گذاران کنگره روی حقوق مدنی/شهروندی و قانونی بردگان سابق بحث می کردند، زنان نیز خواستار حق رای خود از کنگره شدند. این فعالیت ها و پیگیری های گسست ناپذیرثمربخش نبود. اما کنشگران حق رای زنان همچنان پرچم مبارزات خود را برافراشته نگاه داشتند و تا در دهه قرن بیستم به مبارزات خود ادامه دادند.سنای امریکا سرانجام متمم ۱۹ قانون اساسی امریکا را که تنها ۳۹ لغت و دو جمله داشت و تصریح می نماید” حق شهروندان ایالات متحده برای رای دادن ، توسط دولت ایالات متحده یا هر ایالتی برمبنای جنسیت نباید از بین برود یا کاهش و تقلیل یابد. کنگره قدرت اجرایی این ماده را با قوانین مناسب دارد”. زنان امریکا قریب صدسال برای کسب حق رای مبارزه کردند و تاریخ این مبارزات سرشار از قهرمانی ها،پیگیری ها، رادیکالیسم و جان فشانی های مبارزان زنان است.
در شهری که من در آن اقامت دارم، دایره ای از ۲۵ تن از زنان فعال شهر تشکیل شده است که من نیز افتخار آن را دارم که یکی از معدود زنان غیرسفیدپوست این دایره باشم. در خلال یک سال از اگوست ۲۰۱۹ تا اگوست ۲۰۲۰، ۱۰۰ برنامه برای شهروندان و موسسات آموزشی برگزار خواهد شد. در هر جلسه شورای شهر یاداوری توسط شهروندان و زنان فعال در زمینه حفاظت از حقوق زنان و شمه ای از مبارزات نقل خواهد شد.در دبستانها و دبیرستانها،تاریخ مبارزات زنان برای کسب رای در برنامه اموزشی گنجانده خواهد شد. درپارکها، موزه ها،اماکن عمومی این مبارزات یاداوری خواهد شد و ده ها برنامه دیگر. من افتخار دارم که در کمیته آموزش به فعالیت مشغولم. یکی از پروژه های این کمیته،پروژه تاریخ شفاهی راجع به زنان است که در این شهر در۱۰۰ سال گذشته تاثیر گذار بودند،حماسه افریدند وقهرمانان گمنام بودند. تمام این مصاحبه ها که هرکدام از افراد کمیته اموزش انجام خواهد داد در سایت Long Beach Historical Soceity نگهداری خواهد شد. و این نهاد ۱۰۰ نفر از مصاحبه شوندگان را قدر خواهد نهاد. روز ۲۴ اگوست (۲۰۱۹) راهپیمایی زنان با لباس هایی که زنان در سال های مبارزه برای کسب حق رای در شهر می پوشیدند، صورت گرفت. رنگ های مبارزه برای کسب حق رای سفید،زرد و بنفش است(اگرخاطرتان باشد نمایندگان زن جدید کنگره امریکا در اولین جلسه همه با لباس رنگ سفید حضوریافتند).
۱- شما در شبکه بینافرهنگی زنان مدیر دوائر آن هستید، سپاسگزار می شویم در مورد شبکه و همچنین در مورد بخش ایرانی آن توضیحاتی ارائه دهید؟ و چه برنامه هایی دایره ایرانی به طور کلی در شبکه بیافرهنگی دارد؟
شبکه بینافرهنگی زنان Women’s Interculture NetworK/WIN شبکه ای جهانی است که در سال ۱۹۹۴ یک سال قبل از کنفرانس تاریخی سازمان ملل در پکن تاسیس شد. من نیز افتخار داشتم در کنفرانس پکن با هئیت نمایندگی زنان غیرسفیدپوست Women of color شرکت کنم و از نزدیک با این شبکه آشنا شوم. در خلال ۲۴ سال گذشته دو دوره سه ساله رئیس هیئت مدیره بودم. در خلال این سالها ، دوائر(Circle) مختلفی با زنان افغانستان،اوگاندا،ژاپن،زنان بومی(سرخپوستان) و زنان کارگرکشاورزی کالیفرنیا بوجود آمد. من نیز مدیر دوائر این نهاد هستم. ۵ سال پیش زمانی که ما در WIN در تدارک بزرگداشت ۲۰ سالگی این نهاد بودیم، تعدادی از زنان ایرانی که با من در ارتباط بودند ایده دایره ایرانی شبکه بینافرهنگی زنان را مطرح کردند. بعد از پروسه چندماه و بحث های گوناگون با هیئت مدیره این دایره در ژانویه ۲۰۱۶ رسما بوجود آمد.
پروژه های گوناگونی در حال تکامل و باروری است و ۲ برنامه در سال توسط این دایره انجام می شود. یکی در ۸ مارس روز جهانی زن و دیگری در ۲۶ اگوست روز برابری زنان در امریکا. تم برگزیده امسال برای بزرگداشت روز برابری زنان به مناسبت صدمین سال کسب حق رای زنان در کالیفرنیا «رای ما، حقوق ما، اینده ما» و«از حق رای تا حقوق برابر» است.
این مراسم در ۲۵ اگوست در دانشگاه UCLA برگزارشد. در ۴سال گذشته که دایره ایرانی این شبکه رور برابری زنان را در لوس انجلس برگزار کرد به رسم همیشگی این شبکه «جایزه شجاعت» را به زنانی اعطا نموده از جمله مریم میرزاخانی، «سازمان صدزن دانشمند»،سولماز شریف شاعر جوان وافتخارآفرین ایرانی و کیانا نوری اعطا کرده است. در سال کنونی این جایزه به آقای رضاگوهرزاد، روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی در لوس انجلس که تاکید بر روی برابری حقوق زنان و مبارزه با خشونت علیه زنان و کودکان در زندگی شخصی و حرفه ای خود دارند، اهدا می شود. و فیلم و گزارش این برنامه در هفته های اینده در دسترس عموم قرار می گیرد.
۲- آیا در حال حاضر دستاورد های کسب شده توسط جنبش زنان در معرض خطر است و فعالان زنان برای جلوگیری از آن چه راهبردهایی دارند؟
اگر زنان در امریکا متجاوز از ۷۰ سال برای کسب رای مبارزه کردند، مزایای آن بیشتر دربرگیرنده حقوق زنان سفیدپوست بود. اگرچه در متمم ۱۹ قانون اساسی هرگونه تبعیض را برای دادن رای بر مبنای جنسیت غیرقانونی بود اما زنان غیرسفیدپوست بوِیژه سیاه پوستان از مشارکت سیاسی در سطح محلی، ایالتی و فدرال همچنان با چالش های عدیده ای روبرو بودند. منجمله قوانین Jim Crow در ایالات جنوبی در قرن نوزدهم و بیستم تا جنبش مدنی سالهای ۱۹۶۵ ادامه داشت یکی از موانع جدی حضورزنان سیاه پوست و مشارکت سیاسی آنان بود. آپارتاید نژادی but equal” seperat” در واقع جدایی نژادی در فضای عمومی، پارک، اتوبوس، وسائل نقلیه و غیره تا سال ۱۹۶۵ ادامه داشت.
همچنین چالش هایی چون ۱) قانون مالیات برای صندوق های رای، ۲) امتحان سواد و ۳) قانون کارت شناسایی ایالتی و gerrymandoring و در نهایت خشونت در محل های رای گیری همه و همه چالش های گذشته و کنونی دستیابی زنان سیاه پوست ،بومی امریکایی و اسیایی نژاد برای صندوق های رای است اگرچه هر دوره این چالش ها با مقابله مواجه می شوند.
جنبش زنان امروز تاریخ طولانی مبارزات کسب رای زنان را مرور می کند،تا از دستاوردهای آن محافظت کرده و راهکارهای آن را برای پیش برد مبارزه در شرایط کنونی بکار گیرد.این راهکارها عبارت اند از
۱- همیاری، هم اندیشی، تشکیل ائتلاف ها و جبهه های گوناگون و متنوع برای پیشبرد اهداف جنبش یکی از استراتژی های جنبش حق رای زنان بود.۲- پیگیری و همچنان پرچم مبارزه ،ایستایی و پوپایی را برافراشته نگاه داشتن و ازشکست های مکرر مایوس نشدن و۳- باور عمیق به این امر که دموکراسی بدون مشارکت سیاسی زنان به دست نمی اید، از دستاوردهای مبارزاتی این جنبش است که امروزه می تواند با تکیه بر آن در مقابل حملات به آن دستاوردها ایستادگی کرد. ۴- Intersectienality ،زنان به ویژه زنان سیاهپوست کسب رای را به مثابه دروازه ای می دانستند که با عبور از آن می توانستند نابرابری های عظیم اقتصادی ، اجتماعی، را کمرنگ کنند. از این رو اگر زنان سفیدپوست برای کسب حق رای و برابری جنسیتی می کوشیدند زنان غیرسفیدپوست برای تقاطعی از جنسیت، نژاد و طبقه مبارزه می کردند.هنوز نیز چالش های زیادی برای دستیابی برابر به صندوق های رای وجود دارد.
در اگوست ۲۰۱۹ مرکز Brennan Center گزارش داد که ۱۷ میلیون رای دهنده در خلال سالهای ۲۰۱۶-۲۰۱۸ از حق رای دادن محروم بودند. بیشتر این تعداد در ایالاتی بودند که تجربه تبعیض نژادی پررنگ داشتند. از این رو در کارزاری که برای صدمین سال حق رای زنان بوجود آمده ، موارد فوق، بسیار مورد توجه قرار دارد. حضور فعال ما زنان ایرانی در این مبارزات نه تنها ارزش های نوینی به این مبارزات می دهد بلکه پلی است برای همبستگی و شناخت عمیق ترزنان از مبارزات زنان برای برابری جنسیتی در ایران.