خودکشی زنان یک شاخص مهم پیشرفت فرهنگی، اجتماعی و قانونی زنان در جوامع مختلف است. شیوع خودکشی در جوامعی که در آن زنان از حقوق شخصی، اجتماعی و خانوادگی مناسب برخوردار هستند، پایین است. آمار دقیقی از خودکشی زنان در ایران وجود ندارد اما سال‌هاست که کارشناسان هشدار می‌دهند که نرخ خودکشی بین زنان ایرانی افزایش‌یافته است. طی ماه‌های اخیر شاهد خودکشی‌هایی بودیم که رسانه‌ای شدند. در تبیین پدیده خودکشی دلایل زیادی وجود دارد و در این فرصت تلاش کرده‌ایم نگاهی به پژوهش‌هایی بیندازیم که در ایران دربارۀ خودکشی زنان انجام‌شده است.

ظرفیت‌های قانونی در زمینه آزار جنسی محدودیت‌هایی دارد که باعث می‌شود عملا فرد آزاردیده از مراجعه به دستگاه قضا صرف نظر کند. اثبات آزار جنسی، طبق قانون موجود امری بسیار دشوار است و گاه می‌تواند منجر به مجازات قربانی شود. برای مثال اگر متجاوز در نهایت به اجباری بودن رابطه اعتراف و اقرار نکند، قربانی آزار جنسی به دلیل اقرار و اعتراف به رابطه نامشروع محکوم به شلاق می‌شود. از سوی دیگر، آزارجنسی دامنه گسترده‌ای دارد و نمی‌توان آن را فقط به تجاوز به عنف محدود کرد، به همین دلیل قانون مجازات نیز باید درجه‌بندی داشته باشد، تا قربانی از ترس اعمال اشد مجازات در مورد آزارگر، البته در صورتی که موفق به اثباتش شود، مجبور نشود از دادخواهی قانونی صرف نظر کند.

ما کتاب به رغم این دو کمبود برجسته ، کاری خوب درزمینهٔ تاریخ نظریه‌ها و جنبش‌های فمینیستی است که در عین آکادمیک بودن، برای کسانی که زمینه‌های مطالعاتی مشابه ندارند، نیز قابل‌فهم است. ترجمه کتاب به رغم حجم بسیار زیاد محتوا به‌خوبی انجام‌شده و مخاطب فارسی‌زبان با جمله یا پاراگراف غیرقابل فهمی در کتاب مواجه نمی‌شود. به نظر می‌رسد این کتاب اولین ترجمه خانم گازرانی درزمینۀ مسائل زنان است؛ انجام چنین کار دشواری توسط ایشان، جای تحسین دارد.

دربارۀ جهان ملک خاتون می‌توان گفت که در تعظیم عشق و صبر بر جفای محبوب تابه‌حال شاعری این میزان سخن نگفته است؛ گویی او تنها برای نوشتن از عشق و ناله از فراق می‌زیسته است. به هر رو، تکرار این مفاهیم در دیوان او شاید به مذاق روحیه امروزی ما شیرین نیاید ولی باید به یادداشت و توجه کرد که او کی بود، در چه قرنی و در چه خانواده‌ای می‌زیست و این‌که توانسته این حجم از شعر را پنهان دارد یا به نحوی نگاه دارد که اکنون به دست ما برسد حتماً قصه‌ای پر نشیب و فراز داشته است که مقدمه‌اش بر دیوان گویای بخشی از تاریخ زیست زنان است.

جنبش من هم، گونه‌ای از فمینیسم را نشان می‌دهد که بر همبستگی متمرکز است و فمینیسم را بار دیگربه نوعی جدید شکل می‌دهد. جنبش «می‌تو» این ایده را مطرح کرد که همه ما مسئولیت از بین‌بردن تبعیض جنسی را بر عهده داریم، و باید تلاش کنیم برای جهانی که هیچ زنی مجبور نباشد بگوید من هم. ( دنیایی که هیچ زنی در آن آزارنبیند).

به نظر من یا مایی که اعتراض می‌کنیم تناسبی وجود ندارد. اگر می‌گویند سواد معلمان باید بیشتر باشد خب چرا آموزش ضمن خدمت نمی‌گذارند اصلاً پول هم بابت این آموزش بگیرند اما اینکه آزمونی نامناسب برگزار کنند برای بیرون کردن ما ظلم است. من از پیش‌دبستانی شروع کردم تا الان که پایه سوم درس می‌دهم همه مدیرهایی که با آن‌ها کارکردم از من راضی هستند تمام اولیا همچنین و رابطه خوبی هم با بچه‌ها دارم

درواقع می‌خواهم بگویم برای تحلیل بعضی موضوعات نمی‌توانیم بدون توجه به زمینه اجتماعی و فرهنگی و ساختار اقتصادی‌سیاسی که در آن قرار داریم، با گرته‌برداری از تأملات اندیشمندان جوامع دیگر مشکلات و مسائلمان را تحلیل و راهمان را پیدا کنیم. در مورد مسئله تجاوز جنسی هم ما ناچار هستیم که این مسئله را در بافت اجتماعی و فرهنگی ایران مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم. این‌که فرانسواز ورژز برای نفی تبعیض علیه مردان مهاجر سیاه‌پوست و خارجی در جامعه فرانسه بحث عدالت ترمیمی و نفی فمینیسم تنبیهی را مطرح می‌کند، نمی‌تواند معیاری برای نوع مواجهه ما با مسئله تجاوز جنسی باشد. در ایران متهمان به تجاوز و آزارگری جنسی عموماً مردان پایتخت‌نشین با پایگاه اقتصادی‌اجتماعی بالا و برخوردار از انواع سرمایه اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی هستند و نه اقلیت قومی هستند و نه لزوماً فقیرند و نه مهاجر و بنابراین نگرانی ورژز برای برخورد قانون با مردان تحت ستم درباره این متهمان وطنی موضوعیت ندارد. نه آن نقاش شهیر فقیر و تهیدست است، نه آن روزنامه‌نگار اقلیت نژادی تحت ستم است و نه فلان خواننده در ایران موقعیت مهاجر خارجی داشته و دیگران نیز هم.

در واقع ۳.۸۹ درصد مرگ در این سن، به دلیل خودکشی است. همچنین به گزارش روزنامه اعتماد از آغاز سال ۱۳۹۹ تا پایان آبان ماه، ۸ ماه اول سال جاری، آمار قربانیان خودکشی در ایران نسبت به مدت مشابه در سال قبل، بیش از ۴.۲ درصد افزایش داشته است. همچنین براساس آمار سازمان پزشکی قانونی ایران ۷۵ درصد از موارد اقدام به خودکشی مربوط به سنین بین ۱۵ تا ۳۴ سال است و خودکشی در میان زنان بیش از مردان و مهم‌ترین عامل آن افسردگی در میان این گروه است.

فیلم مستانه اگر چه به ابعاد مختلف تجاوز جنسی می‌پردازد اما واقعیت این است که این فیلم به زنی با شرایط استثنایی پرداخته است، زنی که ستاره سینما و مرکزنشین است و هم سرمایه اقتصادی و فرهنگی دارد و هم سرمایه اجتماعی. او شاید بتواند سرانجام با برخی از تبعات تجاوز مقابله کند ولی همین موضوع تجاوز اگر برای زنانی که در محرومیت‌های مختلف و در اجتماعات توسعه نیافته و سنتی زندگی می‌کنند، رخ بدهد، تبعات سنگین‌تری خواهد داشت که به آسانی قابل جبران نخواهد بود.