دیگری: بیش از پانصدنفر از کنشگران حقوق زنان، همزمان با تصمیم کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در خصوص اصلاح قانون مهریه، با صدور بیانیه‌ای، رعایت حق زنان و اتخاذ راهکارهای عادلانه برای حل مسئله مهریه را گوشزد کرده اند.
در این بیانیه که به امضای برخی چهره های سرشناس، فعالان، پژوهشگران و نویسندگان حوزه زنان رسیده، آمده است: «متأسفانه تاکنون راهکارهایی ارائه شده برای حل مسئله مهریه معطوف به حل مشکل مردان و با بی توجهی به وضعیت زنان و تضییع حق آنها بوده است. در واقع نظام حقوقی به جای آنکه ملجأیی برای آحاد جامعه از مرد و زن باشد، با نادیده گرفتن حقوق زنان سعی در حل این مشکل به نفع مردان داشته است».
امضاکنندگان این بیانیه، گفته اند پیش از تصمیم گیری درباره قانون مهریه و محدود کردن آن، باید برای مشکل فرودستی اقتصادی زنان و فقدان تساوی حقوقی زن و مرد در قرارداد ازدواج چاره اندیشی شود. در پایان بیانیه راهکارهای جایگزین مانند تنصیف اموال و برخورداری زنان از حقوق مساوی با مردان، فراهم کردن حمایت و تأمین اجتماعی برای زنان و برخوردار شدن آنها از مسکن، اشتغال و بیمه‌های درمانی ارائه شده است. متن کامل بیانیه و اسامی امضاکنندگان در ادامه آمده است:
بیانیه فعالان حقوق زنان درباره اصلاح قانون مهریه
در شرایط فعلی که بی ثباتی وضعیت اقتصادی، افزایش شکاف طبقاتی، نابرابری اجتماعی و گسترش فقر جامعه ایران را فرا گرفته است، زمینه بروز ده ها مشکل،مسئله وآسیب اجتماعی فراهم شده که بسیاری از آنها لاینحل باقی مانده اند. یکی از این مشکلات که متأثر از وضعیت اقتصادی ظهور کرده، ناتوانی برخی از مردان در پرداخت تعهد مهریه و افزایش تعداد زندانیان مهریه است که از همان بدو ظهور کارگزاران قوه مقننه و قضاییه را برای حل مسئله به تکاپو انداخت. متأسفانه تاکنون راهکارهایی ارائه شده برای حل مسئله مهریه معطوف به حل مشکل مردان و با بی توجهی به وضعیت زنان و تضییع حق آنها بوده است. در واقع نظام قانونی و حقوقی به جای آنکه ملجأیی برای آحاد جامعه از مرد و زن باشد، با نادیده گرفتن حقوق زنان سعی در حل این مشکل به نفع مردان داشته است.
اکنون نیز بار دیگر خبر اصلاح قانون مهریه در کمیسیون حقوقی و قضائی منتشر شده و صحبت از راهکارهای احتمالی همچون حذف مجازات حبس برای پرداخت نکردن مهریه، تبدیل مهریه از یک تعهد عندالمطالبه به قراری عندالاستطاعه و کاهش سقف آن شده است. چنین راهکارهایی اگر چه ممکن است موقتاً از مشکل برخی مردان بکاهد اما چون اقتضائات زمانه و شرایط اجتماعی نادیده گرفته شده است و ضمن آن حقوق نیمی از جامعه آشکارا پایمال می شود، نمی توانند راهکارهایی ماندگار و مؤثر باشد و بدون تردید آسیب های متعددی از پس آن ظهور خواهند کرد.
آنچه قانو نگذاران قبل از هر اصلاح و تغییری در قانون مهریه باید در نظر داشته باشند توجه به شرایط اجتماعی و کارکردهای مهریه در جامعه ایران است. در شرایطی که نظام اقتصادی کشور به گونه ای استوار شده که سهم زنان از مشارکت اقتصادی ۱۶ درصد است و زنان عمدتاً به لحاظ اقتصادی به مردان وابسته هستند، ازدواج در واقع راهی برای ادامه حیات و امرار معاش زنانی است که از داشتن شغل و درآمد محرومند و لاجرم به امور خانه داری مشغول می شوند، بدیهی است در صورتی که پیوند ازدواج به هر دلیل بگسلد، این دسته از زنان فاقد منبع اقتصادی و مالی خواهند شد و تنها چاره موجود برای آنها استفاده از حقی است که تحت عنوان مهریه شناخته می شود.
از طرفی از آنجا که بر اساس قوانین موجود، ریاست مرد بر خانواده و برتری مرد بر زن تضمین شده و حقوقی نظیر طلاق، حضانت فرزندان، تعیین حق مکان، اجازه اشتغال و تحصیل زن و خروج از منزل و … به مرد داده شده و شرط تساوی حقوقی در قرارداد ازدواج رعایت نشده، مهریه تنها امتیازی است که طی ازدواج برای زن پیش بینی شده است. علاوه بر این نباید نادیده گرفت که در شرایطی که قانون حق طلاق را به طور یک طرفه به مرد اعطا کرده است و از طرفی چند همسری را برای مردان را مجاز می شمارد، تعیین مهریه های سنگین یک پاسخ اجتماعی و عرفی به چنین وضعیتی است و نوعی ضمانت برای تداوم ازدواج و جلوگیری از بی وفایی مرد در فسخ یک طرفه قرارداد ازدواج است.
ما جمعی از فعالان حقوق زنان ایران بر این باوریم که آنچه نیاز به تغییر و تجدید نظر دارد، نابرابری حقوقی زن و مرد در قوانین خانواده است و لازم است قانونگذار به جای آنکه در یک پیوند عاطفی و انسانی، با قرار دادن مرد در مرتبه ای بالاتر و اعطای تمام حقوق به او و نشاندن زن در موقعیتی فرودست و محروم کردن او، زمینه را برای تعارض و ناسازگاری فراهم کند، اصل مساوات جنسیتی را رعایت کند و به طرفین قرارداد ازدواج حقوق برابر اعطا نماید.
حل مسئله مهریه نیز در وهله اول نیازمند حل مسئله فرودستی اقتصادی زنان است و در این راستا لازم است ساختار اقتصادی کشور به گونه ای تجدید سازمان شود که مشارکت اقتصادی زنان افزایش یابد و زنان بتوانند با اشتغال و کسب درآمد از وابستگی اقتصادی به مرد رهایی یابند و در قرارداد ازدواج ضمن برخورداری از حقوق مساوی، نیازمند تعیین مهریه نباشند. اما تا فراهم شدن چنین زمینه ای ضروری است در پرداختن به مسئله مهریه، واقعیت موجود زندگی زنان و آسیب هایی که بعد از طلاق آنها را تهدید می کند در نظر گرفته شود. برای این منظور ما راهکارهای زیر را ارائه می دهیم تا هم مردان به مجازات حبس محکوم نشوند و هم زنان در فردای طلاق بدون هیچ حق و حقوقی به حال خویش رها نشوند.
۱- تنصیف اموال راه حلی است که می تواند جایگزین مهریه شود؛ به این ترتیب که همه اموالی که طی زندگی مشترک حاصل شده، حتی اگر همه آن به اسم مرد ثبت شده باشد، اموال مشترک زن و مرد تلقی شود و بعد از طلاق به طور مساوی بین آنها تقسیم شود.
۲-حذف مجازات زندان برای بدهی مهریه (که به لحاظ حقوقی یک بدهی همانند سایر بدهی هاست) و معاف کردن مرد از پرداخت آن، غیر قانونی و متضمن تضییع حق زنی است که قادر به استیفای طلب قانونی خود از مرد نشده است. اگر قرار است مرد به دلیل عدم تمکن مالی مهریه را پرداخت نکند، و متحمل مجازات زندان هم نشود، ضروری است که قانون گذار راه دیگری برای ادای دین مردان فاقد تمکن مالی پیش بینی کند که ضمن آن پرداخت مهریۀ زن (دست کم تا سقف قانونی تعیین شده) از طریق منابع عمومی (بیت المال) ممکن شود.
۳-راه سوم این است که زنانی که به علت عدم تمکن مالی مرد، از دریافت مهریه محروم شده اند، بعد از طلاق تحت حمایت قرار گیرند و از تأمین اجتماعی برخوردار شوند، به طوری که دولت و سازمان های رفاهی برخوردار شدن آن ها از مسکن، اشتغال و بیمه های درمانی را تضمین نمایند.
۴-نظر به اینکه در حال حاضر یکی از کارکردهای مهریه برای زنان، جبران محرومیت شان از حق طلاق است و شماری از زنان برای طلاق، مهریه شان را می بخشند؛ لازم است در صورت محدود شدن مهریه، زنان از حق طلاق برخوردار شوند.
اسامی امضاکنندگان بیانیه
آتنا عباسی/ آتنا کامل/آذین رضاییان/آرتا کریمی/آرتمیس بابایی/آرمیتا پارسیامهر/آرمیتا مرادی/آزاده امیری/آزاده بی‌زارگیتی/آزاده خرازی/آزاده محمدی زیارتی/آزیتا سربازى/آمنه رضایی/آناهیتا ابدالی/آنجلا هوسپیان / آبراهام هوسپیان/آوا سلطانی نوروزی /آوا صالحی/آوین مصطفی زاده/آی سان نقابی/آیدا جودکی/آیدا زند/آیسا بی‌ریا/آیناز داوطلب/آینده آزاد/ائلناز سرداری نیا/اشرف حسینی/اشرف کارگر/اعظم خاتم/افرا رضاقلی‌زاده/اکرم حمزه لویان/اکرم قربانی/اکرم مصباح /الهام اقراری/الهام رضایی/الهام شفیعی/الهام طوفان/الهام عبداله زاده/الهام کبیر/الهه افشاری/الهه امانی/الهه مرادی/الهه مشایخی/ام البنین رستمانی /امیرحسین حسین زاده /اندیشه جعفری/بشیر رضایی/بنفشه حجازی/بهار حاتمی /بهار دلبری/بهزاد امامی/بهناز میرزازاده/بهنوش پورمیر/بیان خالدی/بیتا حاجی صادقیان/بیتا محمدی/پارسا مینو/پارمیدا شجاعی/پارمیدا نقوی/پانیذ میلانی/پاییزغمگسار/پرتو برهانپور/پردیس صالحی/پرستو اله یاری/پرستو جهانبازی/پرستو فرخی /پروانه کدخدازاده /پروین داوری/پروین رقیب زاده/پروین مرتضوی/پری احمدی/پری موستووی/پریسا رخصتی/پریسا فرهپور/پریسا یوسفی/پوران آصفی/پیروزه علیزاده/ترانه رحیمیان/تهراندخت قدیمی/تهمینه جلالی/تینا یاوری/ثریا حاجی میرزایی/جلیله نوازی/جمیله طالب زاده/جمیله علیمحمدی/جواد پیران/حرمت رضوی/حسن نایب هاشم/حشمت الملوک مالکی /حمید قیصری/حمید رضا رحمانی/حمیدرضا وطنی/حمیده رجبی/حمیده معصومی/حمیده نور/حوا سپاهی/خاطره فهیمی فام/خدیجه مقدم/درسا باقری/درسا رحیمیان/دریا راد/دریا زنگنه/دریا صفوی/دنا حاجت پور/دومان اردم/رباب رستم زاده/رجا هادیان/رزا پریدری/رزانت عباسی/رعنا سیدزاده/رقیه اسکندری/رقیه اصغری/رقیه صادقی/رکسانا فرقان زاده/رکسانا مه آبادی/روح انگیز کراچی/روژین لعل/روشنک گرامی زاده/رومینا بهگام/رویا رضایی/رویا سعیدی نایینی/رویا صحرایی/ رویاعزیزی/رها حسین پور/رها مومنی/رهامختاری/ریحانه شیخی/ریحانه صلاحی/ریحانه قجاوند /رئوفه میرباقری/زرنوش شوخ چشم/زری مالکی/زهرا ترک لادانی/زهرا ادیب‌نیا/زهرا جوینده/زهرا حسین زاده/زهرا حسینی/زهرا حمیدی/زهرا حیدری/زهرا زاج چناری/زهرا شاهرخی/زهرا عبادی/زهرا غفاری/زهرا غلامی/زهرا قاسمی/زهرا گودرزی/زهرا محمدزاده/زهرا مداح/زهرا مشهدی/زهرا ناصرزاده/زهرا نژادنیلی/زهرا ولی زاده/زهرامرادی/زهراناصرزاده/زهره خانی/زهره رجبی /زهره قائمی/زهره معینی/زینب احمدی/زینب امیری/زینب شیخی/زینب صفابخش/زینب مفاخر/ژیلا بنی یعقوب/ژیلا مکوندی/ژیلا میرمرادزهی/ساده حسینی/سارا ابراهیم/سارا حافدی/سارا حسنی/سارا خلیلی/سارا سموعی/سارا سیدزاده/سارا شکوهی/سارا محمودی فرد/ساناز قلاوند/سایه خلیلی/سپیده جدیری/سپیده اشرفی/سپیده بیک رسولی/سپیده عموئی/ستاره تعالی/ستاره رستمی/ستایش عمرانی پور/سحر احمدی/سحر افضلی/سحر حنانی/سحر درخشانی/سحر عجمی/سحر عمرانی/سحر فرهادی/سحر نامدار/سحرجلیلی/سعیده رمضان‌زاده/سعیده میرکی/سکینه درگاهی/سما آژر/سمانه احمدی/سمانه خدادوست/سمانه سوادی/سمانه کوچکزایی/سمیرا خنجری/سمیرا رحیمی/سمیرا صیفوری/سمیرا فولادی/سمیرا نجفی کشکولی/سمیه توللی/سمیه حیدری/سمیه رستمانی /سمیه قدوسی/سمیه میرصیفی/سمیه هداوند/سودا کاظم زاده/سوسن سیدصدری/سوگل طهماسبی/سوگند عبدی/سهیلا خلج/سهیلا زارعی مقدم/سهیلا فعال/سیده الهه اشرفی پور/سیده فاطمه مرتضوی/سیما فرخ نژاد/سیمین کاظمی/سیمین رادمهر/سیمین نظری /شادی انصاری/شاهین احمدزاده/شَری نجفی/شعله ابراهیمى/شقایق پیران/شقایق حاله/شقایق حطب کن/شقایق مهدوی/شمین مکوندی/شهره حمیدی فرد/شهلا اعزازی/شهلا فروزانفر/شهلا کواکب/شهلا مختاری/شیدا بهرامی/شیدا غفارنژاد/شیرین بهپور/شیرین بهرامی‌راد/شیلان حسنی فرد/شیما احمدی/شیما قائمی/شیما قوشه/شیما یزدانی/صبا غضنفری /صدیقه صباغ شهری/طاهره حسینی/طاهره صفری/طاهره ویانجى/طناز مشین چی/طوبی علی خانی/طیبه رجب‌زاده/طیبه عاطف راد/عادله رضایی/عالمه رضایی/عاطفه قربانی نژاد/عاطفه محمدی/عالیه اقدام دوست/عالیه جودی/عزت همتیان/عسل امیرفرهنگی/عسل رفیعی/عطیه باستان/قیله عشقی زاده /علی دوست منصوری/علی قدرتی/علیرضا قلیپور/غزال ابن علیان/غزال مرادی/غزاله خلیلی/غزل رمضانی/غزل شاکری/غزل یاراحمدی/فائزه حجازی/فاطمه ابراهیمی/فاطمه البرزی/فاطمه ایزدی/فاطمه بحرینی/فاطمه بشیریان/فاطمه جانباز/فاطمه حاتمى/فاطمه حبیبی/فاطمه رضایی/فاطمه رفیعی/فاطمه زهرا آقائی/فاطمه سلطان پور/فاطمه سهیل پور/فاطمه شادی/فاطمه شوشتری/فاطمه فیض آبادی/فاطمه قربانی مهاجر/فاطمه کریمی/فاطمه کناری/فاطمه منفرد/فاطمه موسوی/فاطمه ناصری/فاطمه نصیری/فائزه تجزیه چی/فائزه شریفی‌نیا/فائزه عباسی/فائزه علی زاده/فائزه محمدی/فائزه مولایی/فتانه صادقی/فتانه عبدالحسینی/فخری شادفر/فرانک فرید/فرح بهمن/فرح کمانگر/فرخنده جعفری/فردوس حاج میرزا علیان/فرزانه فرخوی/فرزانه نجفی/فرشته جودکی/فرشته یزدی/فرناز خجسته/فرناز نوری/فرنگیس بادپی/فرنوش لرستانی/فریبا سبحانی/فریده رضایی/فریده غائب/فیروزه غلامرضایی/فیروزه فیروز/فیروزه محمد زمانی/کبری یوسفوند/کوکب بلیوند/کیانا دهقان/کیمیا بردبار/کیمیا معِزّی/کیمیا یاریان/گلباغ اسدی شیرین/گلناز حضرتی/لاله جوانشیر/لاله سلیمی/لاله عنبری/لیدا فتاحیان/لیلا آلبو/لیلا آژیر/لیلا بهرامی/لیلا روستایی/لیلا شمسی/لیلا عطارچی/لیلا کریمی/لیلا گلرخی/لیلا مبینی/لیلا محمدی/لیلا میرکانی/لیلا نظری/لیدا پورشیراز/مانا خورسند/مانا نامدار/مائده صفری/مبینا رمضانی/مبینا محمدی/مجتبی شهسواری/محبوبه شماعی/محدثه محمدی/محدثه یوسفی/محمدرضا جعفری/محمد امین صالحی/محمدکریم آسایش /محوش نیازی/مهرانه الیاسی/مرجان خوشبخت/مرسده جامعی/مرضیه انصاری/مرضیه شهریاری/مرضیه نحوی/مرضیه نوح پیشه/مرضیه اسکندری/مریم احمدی نژاد/مریم اسماعیلی/مریم اکبری/مریم آزاد/مریم حسینی/مریم حق طلب/مریم حیدری/مریم دباغ/مریم ربیعی/مریم رجبی/مریم رستمی/مریم رضایی/مریم زراندود/مریم سالکی/مریم سبزی/مریم سیدانوری/مریم شمسی/مریم صادقی/مریم صلاتی/مریم صیامی نمین/مریم عسکری/مریم عطروش/مریم فتاحی/مریم فتحی/مریم فیض الهی/مریم کاویانی پور/مریم کریمی/مریم محجدی/مریم موسوی/مریم مهرزاد/مریم میرزانژاد/مریم نصیری/مریم نورائی نژاد/مریم واحدی/مریم رحمانی/مژگان دستوری/مژگان عباسی/مسعوده فتحی/مسیحا ماندگار /معصوم افتخار/معصومه پرک /معصومه حسین پور/معصومه نوروزی/ملودی جهانی/ملوک عزیززاده/ملیکا ابریشمی/ملیکاروحانی زاده/منصوره باغگرایی/منصوره سادات میرحسینی/منصوره شجاعی/منصوره موسوی/منیره آقایی/منیره گنجه/منیژه ارسلان/منیژه نجم عراقی/موسی ساکت/مهتاب سلیمانی/مهتاجمشیدی/مهدیه آهنی/مهدیه حمیدی/مهرناز بیات/مهسا جعفرزاده/مهسا علی اکبری/مهسا کربلایی خیاوی/مهسا مهدوی فرد/مهشید قربانپور/مهشید رضاقلی/مهشید محمدی/مهلا نیکبخت/مهلا یزدانی/مهلا یزدانی/مهنا دیانتى/مهنا عبداللهی/مهناز قنبریان/مهوش خسروی نژاد/مهین ذوالقدری/میترا کریمی راهجردی/المیرا حسینی/میرا قربانی فر/میلاد روحانی زاده/مینا بهروزی/مینا شیخ الاسلامی/مینا عزیزی/مینا مبینی/مینو اعرابی/مینو حیدری کایدان/نارین مهرآور/الناز بابایی/الناز عبدلی/نازنین شفیعی/نازی اردلان/ناهید توسلی/ناهید جعفری/ناهید صالحی/ناهید مرتضوی/ناهید مطیع/ناهید مقدم /نجما رحمانی/ندا یعقوبیان/نرجس بگلری/نرگس رستمی/نسیم آزاد/نسیم سلطان‌بیگی/نسیم غفاری /نسیم مقدم /نفیسه رستمانی/نفیسه محمدپور/نگار انسان/نگین روفه گری/نگین گتمیری/نوشین احمدی خراسانی/نوشین محققی/نیکتا جمشیدی/نیلوفر جلیلیان/نیلوفر رسولی/نیلوفر روشن زاده/نیلوفر قنبرپور/نیلوفر وحدت/نیما رضاقلی زاده/واحده خوش سیرت/هاجر صفابخش/هاجر کبیرى/هانیه جهانخانی/هانیه حمامی/هانیه دبیر/هدیه ایزدی/هستی محجوب/هلیا مقدم/یاسمن بهاری/یاسمن حسینی/یاسمن علوی/یاسین پیران/یگانه بیاری/یلدا درویش امیری/یلدا علایی