غزال مرادی
دیگری: خشونت علیه زنان اصطلاحی است که مانند جنایت بر پایه بیزاری، برای توصیف کلی اعمال خشونتآمیز علیه زنان به کار میرود. این شکل از خشونت پایه جنسیت است. سازمانها و کشورهای جهان میکوشند با برنامههای گوناگون برای کاهش خشونت علیه زنان مبارزه کنند. سازمان ملل متحد روز ۲۵ نوامبرچهارم یا پنجم آذر را روز بینالمللی مبارزه با خشونت علیه زنان اعلام کرده است به این بهانه در اینجا مروری می کنم به برخی از پایان نامه هایی که در این حوزه کارشده است.
اولین پایاننامههایی که درزمینه خشونت علیه زنان پس از انقلاب که درسایت Irandoc ثبتشده است مربوط به سال ۱۳۶۲ است. پژوهشی با عنوان بررسی «تطبیقی خشونت علیه زنان در حقوق کیفری» که توسط شهربانو جنگروی قلعه بهمنی در دانشگاه پیام نور انجامشده است. پایاننامه دیگر در این سایت در دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی تبریز انجامشده است، با موضوع «بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر خشونت علیه زنان در شهر نقده» توسط محمد اللهوردیان عیدی و باراهنمایی نعمتالله تقوی و مشاوره اسکندر فتحی آذر . این پایان نامه اگرچه در سال ۶۲ انجام شده اما تاریخ ثبت ان سال ۸۴ درج شده است. در این پژوهش از عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان به مواردی نظیر اختلاف سنی زوجین و بعد خانوار و درآمد خانوار نوع شغل و تحصیلات همسر و مشاهده خشونت در خانواده پدری شوهر و همچنین اعتقاد به پدرسالاری و زمینههای مذهبی اشاره شده است. سوابقی از پژوهشهای دیگر در این زمینه تا سال ۱۳۷۸ در ایرانداک موجود نیست درواقع میتوان اینگونه استدلال کرد که این موضوع از اواخر دهه هفتاد شمسی در ایران اهمیت بیشتری یافته است و افزایش کار پژوهشی در این زمینه بین سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ از رشد قابلتوجهی برخوردار است.
به گزارش ایرانداک تاکنون ۱۸۱ پایاننامه کارشناسی ارشد و ۱۱ پایاننامه دکتری در خصوص خشونت علیه زنان بین سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۹۷ تهیهشده است. بیشترین فراوانی پایاننامه با این موضوع در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است. که بیشترین فراوانی مربوط به رشتهی جامعهشناسی است. همینطور بیشترین فروانی مربوط به انجام پایاننامه با موضوع خشونت علیه زنان در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ صورت گرفته است. همچنین بیشترین فراوانی پایاننامه را با موضوع خشونت علیه زنان مربوط به اکبر علی وردی نیا دانشیار جامعهشناسی دانشگاه مازندران است. این پژوهشها بین سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ صورت گرفته و از این میان ۸ مورد آن در مقطع کارشناسی ارشد است.
از آخرین پایاننامههای در این حوزه موضوع «جهانیشدن خشونت علیه زنان» است که با رویکرد جامعهشناسی توسط افسون امیری و با مشاوره و راهنمایی عسل عظیمیان و حسین قربانیان انجام شده است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که گسترهای از خشونت علیه زنان وجود دارد که قانونگذار پس از انقلاب اسلامی آنها را واجد صفت کیفری نشناخته است ازجمله خشونتهای خانوادگی و کجرفتاری مردان نسبت به زنان.
همچنین پربازدید ترین پایاننامهها در حوزه خشونت علیه زنان مربوط به پایاننامههای زیر است:
حمایت کیفری از زنان و کودکان در برابر آزارهای جنسی در قوانین ایران،علیرضا احمدی
حمایت کیفری از بزهدیدگی جنسی زنان با نگاهی به اسناد بینالمللی، مریم ممنون
بررسی حمایتهای حقوقی و اجتماعی از زنان در برابر خشونت خانگی،اکرم عرببافرانی
رفع خشونت علیه زنان دراسناد بین المللی جهانی ومنطقه ای حقوق بشر،زینب ضیایی
بررسی خشونت خانگی علیه زنان در آثار فیلمسازان زن ایرانی (مطالعهی موردی: فیلمهای رخشان بنیاعتماد و تهمینه میلانی) – پروژه عملی: ساخت فیلم «تطهیر»،لیلا عزتی
بررسی عوامل موثر بر خشونت خانگی علیه زنان در شهر کوهدشت،یاسر ندرپور
حمایت کیفری از زنان بزه دیده خشونت در حقوق ایران با نگاهی به لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت و مقایسه ی آن با کنوانسیون ۲۰۱۱ شورای اروپا درمورد پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان و خشونت خانگی،افسانه تازیکی بالا جلین
بررسی رویکردهای عدالت ترمیمی در حوزه خشونت خانگی علیه زنان،سیدهمریم طباطبایی قمشه
تبیین جامعهشناختی خشونت علیه زنان؛ مطالعه موردی شهر سنندج،صدیقه آئینی
رابطه میزان سلامت اجتماعی مردان و زنان متاهل شهر کرج با نگرش آنها نسبت به خشونت خانگی،الهه کمالی دهقان
بزهدیدگی زنان و کودکان در فضای سایبر،مینا آقامیر علیاکبر
آزمون مدل رابطهی بین سبکهای دلبستگی و اختلال استرس پس از آسیب با میانجیگیری خشونت خانگی علیه زنان در اهواز،مرضیه برزو
مطالعه میزان خشونت خانگی و عوامل مرتبط با آن (با تاکید بر شوهر آزاری و زن آزاری)،پویان احیایی
بررسی عوامل اجتماعی موثر بر خشونت علیه زنان در خانواده (با تأکید بر نقش نظام اقتداری در خانواده)،منا قاسمی
بررسی کیفی خشونت علیه زنان در میان زنان بلوچ ایرانشهر: کاربرد روششناسی نظریه زمینهای،سمیه رئیسی
بررسی علل خشونت روانی علیه زنان شهر تهران،سیده فاطمه میزبان
سیاست جنایی تقنینی ایران در مقابله با خشونت علیه زنان،مهسا پاغوش
شناسایی نقش طرحوارههای ناسازگار اولیه در انواع خشونت خانگی در زنان با تجربه خشونت، مژگان فلاحت دوست