زنان یهودی و فلسطینی به «جنگ گهواره­ ها» وارد می­ شوند

ندا عرب

دیگری: «آناییس سیمغ- ژوندغون» برای پایان­نامه­ دکترای خود به مقایسه­ باروری زنان یهودی و فلسطینی در اسرائیل پرداخت و پی برد که آنان بیش از آنچه فکر می ­کردند وجوه مشترک دارند.

  رهبر پیشین فلسطینیان، یاسر عرفات (۲۰۰۴- ۱۹۲۹) یکبار گفت «زهدان زنان عرب قویترین سلاح من است». البته که منظور او نبرد آمارنگاریِ درگرفته در خاورمیانه بود؛ جایی که مردمان اسرائیلی و فلسطینی بیش از هفتاد سال است در یک نزاع ارضی گیر افتاده­اند. آناییس سیمغ- ژوندغون، دانشجوی دکترای آمارنگاری در دانشگاه مونترآل، پایان نامه ­ای نوشته است که به بسط جنبه­ های آمارنگاری این نزاع می ­پردازد.

   بر اساس پایان نامه وی «به طور کلی زنان فلسطینی برخلاف دارا بودن سطح بالای تحصیلات، با میانگین بیش از سه زایمان برای هر زن، بالاترین نرخ باروری را در جهان عرب دارند». هرچند او یادآوری می­ کند که «نرخ کلی باروری در اسرائیل، که تقریبا هر یک زن سه فرزند برآورد می­شود، اختلاف­های مهم منطق ه­ای را پنهان می­ کند؛ در واقع زنان یهودی که در مستعمره­نشین اسرائیل زندگی می­ کنند حتا بیش از زنان فلسطینی بچه دارند؛ به طور میانگین پنج فرزند. این زنان از ارزش سیاسی باروری خود آگاهند».

   آناییس سیمغ- ژوندغون طی این نخستین پژوهش آمارنگاری تطبیقی زنان اسرائیلی و فلسطینی، این موضوع را بررسی می­ کند که اگر در این نقطه از جهان جنگی درگیر نبود عوامل تعیین کننده­ ی معمول باروری اندک بود. به طور عادی تمایل به باروری در جامعه ثروتمند و تحصیل کرده به کمتر از سطح جایگزینی جمعیت یعنی ۱/۲ فرزند برای هر زن رو به کاهش است. هرچند، با وجود جمعیت ۵/۸ میلیونی با تحصیلات عالی، نرخ باروری در میان زنان یهودی در اسرائیل بالا و حتا رو به رشد است. باروری در میان جمعیت ۵ میلیون نفری زنان فلسطینی اسرائیل نیز با قدرت همچنان باقی است. در مقاله ­ای که در کتاب سال آمار دینی بین ­المللی سال ۲۰۱۷ منتشر شد، آناییس سیمغ- ژوندغون توضیح داده است که به طور استثنایی افزایش باروری در این منطقه با تئوری گذار آمارنگاری سنتی که پیش­بینی می­ کند افزایش سطح تحصیل زنان و کاهش میزان مرگ و میر نوزادان سبب کاهش باروری  می شود، اما در این منطقه با افزایش سطح تحصیلات زنان و کاهش مرگ و میر نوزادان شاهد کاهش نرخ باروری نیستیم.

  این پژوهشگر کشف شگفت­ آور دیگری نیز کرده است؛ برخلاف زمینه جنگ بومی، زنان یهودی که در مستعمره­ نشین اسرائیل در زمین­های اشغال شده فلسطین زندگی می­ کنند بیش از سایر زنان یهودی رفتار باروری نزدیک به زنان فلسطینی دارند. در واقع زنان یهودی مستعمره نشین ،علی رغم سطح عالی تحصیلاتشان، نسبت به آنان که در اسرائیل زندگی می­ کنند بیشتر تمایل دارند زود ازدواج کنند و فرزندان بیشتری به دنیا بیاورند.

زاده شدن اندرون جنگ

   زمانی که آناییس سیمغ- ژوندغون تصمیم گرفت روی موضوع باروری اسرائیل و فلسطین در ابتدای دهه­ ۲۰۱۰ میلادی به عنوان پایان­نامه­ی فوق لیسانس و سپس دکترای خود مطالعه کند، می­ دانست که قرار است با موضوع حساسی در بیافتد. او برای دست یافتن به داده­ های معتبر در مورد باروری نه تنها در جمعیت کلی، که در مناطق فرعی که مورد توجه­ش بود نیز مشکل داشت. آناییس می گوید: «من با سوئ ظن­های زیادی روبرو شدم. مردم فکر می­ کردند آژانس سیاسی مخفی دارم که بدیهی است این طور نبود».

   تنها هدف او این بود که روی رفتار باروری در دو منطق­ی متخاصم پژوهش کند؛ اسرائیل و فلسطین انتخاب­های بدیهی بودند. او می ­گوید: «جنگ معمولا لحظ­ی کوتاه و گذار است و مطالعه روی باروری در چنین بازه­ های زمانی، کار دشواری است. اینجا، ما جنگی داریم که از اواخر دهه ۱۹۴۰ ادامه دارد، جنگی که مردم یاد گرفته ­اند با آن زندگی کنند. مردم بچه ­هایشان را بزرگ می­ کنند و زندگیشان را می­ کنند با آگاهی از اینکه خشونت مرگ­ آور هر آن می ­تواند فوران کند».

   پایان نامه سیمغ- ژوندغون که توسط «سیمونا بینیامی» پروفسور دپارتمان آمارنگاری Ude’M نظارت می ­شود بر اساس سه مقاله است که هرکدام بر یک جنبه از این وضعیت تمرکز دارد. مقاله­ی اول تصویر جامعی از سیر تحول رفتار تولید مثلی میان اسرائیلیان و فلسطینیان طی زمان و سراسر مناطق بر اساس یک سری عوامل تعیین کننده­ باروری ارائه می­ دهد.

   سیمغ- ژوندغون در مقاله­ی دوم خود بر آثار تعصب دینی و تعصب ملی روی رفتار باروریِ زنان یهودی که در اسرائیل زندگی می­کنند و آنها که در مستعمره­نشین زندگی می­کنند، تاکید می­کند. گرچه نتیجه­ گیری این است که به طور کلی تعصب دینی عامل تعیین کننده­ مهمی بر باروری یهودیان است، با این حال او درمی­ یابد که عموما زنان مستعمره نشین بیش از زنان اسرائیلی بچه دارند. او همچنین خاطر نشان می ­سازد تعصب ملی نیز، که تا حدودی در معرض ادیان مختلف اندازه­ گیری شده است، نقش مهمی در حفظ باروری بالا دارد، هرچند به میزان کمتر از تعصب دینی.

   سیمغ- ژوندغون در مقاله­ی آخر به تاثیر جنگ بر باروری فلسطینیان علاقه­ مند شده است. یافته­ های او آشکار می­ کنند که کانتکست (متن جامعه) تاثیر هرچند محدود اما مهمی بر باروری دارد. با اینکه نظامی سازی و اپیزودهای متناوبِ خشونت تبدیل به دلیلی برای اندکی افزایش در باروری می ­شوند، تا حدودی به دلیل عدم دسترسی به تدابیر تنظیم خانواده، اختلاط دینیِ وسیعتر تاثیر ضعیفتری بر باروری فلسطینیان دارد، درحالیکه تاثیر معکوسِ آن در میان زنان یهودی دیده می ­شود. شاید این حقیقت قابل اسناد باشد که تاثیر جنگ توسط مردمان فلسطینی شدیدتر احساس و منجر به ناپایداری وسیعتری می­ شود.

   آناییس سیمغ- ژوندغون مقاله­ خود را با توجه به این نکته جمع­ بندی می­ کند که گرچه ممکن است زنان فلسطینی و زنان یهودی زهدان­های خود را در اختیار کشورهایشان گذاشته باشند، اما هر دو گروه با اهمیت بیشتری به ارزش­های سنتی فرهنگ­هایشان دلبستگی دارند. او نتیجه می­ گیرد: «در شرایط اجتماعی و سیاسی ناپایدار تنها چیزی که مردم را، صرف نظر از ملیتشان، با هم متحد می­ کند خانواده است»

منبع:

https://nouvelles.umontreal.ca/en/article/2018/03/15/jewish-and-palestinian-women-wage-war-of-the-cradles-in-israel/