مریم نورائی نژاد
دیگری: والری برایسون استاد علوم سیاسی در انگلستان است و علائق پژوهشی او بر زمینه‌های همپوشان نظریه سیاسی فمینیسم، زنان و سیاست و سیاست‌های جاری متمرکز است. او کتاب «مقدمه‌ای بر نظریه سیاسی فمینیسم» را اولین بار در سال ۱۹۹۹ تألیف کرده است. ویرایش‌های دوم و سوم این کتاب در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۶ به چاپ رسیده و در ایران نیز به قلم منیژه گازرانی از ویراست دوم ترجمه‌شده و نشر خجسته آن را در ۳۹۴ صفحه منتشر کرده است.
ویرایش دوم این کتاب، گستره وسیعی از نظریات فمینیستی غربی از ظهور اولین نظریه‌های سیاسی فمینیستی در قرن ۱۷ تا بحث‌های امروزی فمینیست مدرن را در برمی‌گیرد. برایسون در این کتاب، طیف گسترده‌ای از منابع را مورداستفاده قرار داده و روایات واضحی از تنوع افکار فمینیستی و اختلاف میان فمینیست‌ها در خصوص علل و راهکارهای نابرابری و تبعیض ارائه داده است. او در این راه، صرفاً «به پوشش چهره‌های مشهور اندیشه فمینیستی بسنده نکرده و خواننده را با تعدادی از فعالان غالباً» ازقلم‌افتاده این عرصه نیز آشنا می‌کند. در کتاب او طرح و تحلیل دیدگاه‌های دوبووار همان‌قدر اهمیت دارد که دیدگاه‌های کمتر شنیده‌شدۀ فعال گمنامی همچون مری استاپس.
برایسون در ساماندهی محتوای کتاب خود از استراتژی متعارف دسته‌بندی اندیشه فمینیستی به فمینیسم لیبرال، مارکسیست سوسیالیست و رادیکال بهره گرفته و تلاش می‌کند تا تنش‌های موجود در این مکاتب را هم مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. او سیر تکامل نظریه سیاسی فمینیسم و جنبش‌های اجتماعی مرتبط با آن را به‌خوبی توصیف کرده و در همین راستا از بسیاری کنشگران نظریه سیاسی فمینیسم یاد می‌کندکه وجود اسامی متعدد از کنشگران در کتاب، شاهدی بر این مدعاست. او پس از طرح نظریه‌های کنشگران فمینیست در پایان هر بخش، به‌نقد دیدگاه‌های مطرح‌شده نیز می‌پردازد که همین پرداخت، دلیل خوبی برای تأمل بیشتر خواننده است.
اما آنچه جایش در این کتاب خوب خالی است؛ نبود صداهای فمینیستی غیر غربی است. درحالی‌که طبقه‌بندی‌های متعارف نظریه سیاسی فمینیسم روزبه‌روز بیشتر مورد به دلیل نادیده انگاری وضعیت زنان سیاه، زنان جهان سوم، زنان مسلمان، زنان کشورهای درحال‌توسعه و … از یکسو و نظریه‌های فمینیسم پسا استعماری، فمینیسم اسلامی و … مورد نقد دیگر قرار می‌گیرد؛ کتاب برایسون نیز در این زمینه دست‌خالی است و با چنین کمبود برجسته‌ای مواجه است.
اما کتاب به رغم این دو کمبود برجسته ، کاری خوب درزمینهٔ تاریخ نظریه‌ها و جنبش‌های فمینیستی است که در عین آکادمیک بودن، برای کسانی که زمینه‌های مطالعاتی مشابه ندارند، نیز قابل‌فهم است. ترجمه کتاب به رغم حجم بسیار زیاد محتوا به‌خوبی انجام‌شده و مخاطب فارسی‌زبان با جمله یا پاراگراف غیرقابل فهمی در کتاب مواجه نمی‌شود. به نظر می‌رسد این کتاب اولین ترجمه خانم گازرانی درزمینۀ مسائل زنان است؛ انجام چنین کار دشواری توسط ایشان، جای تحسین دارد.
این کتاب با دربرداشتن طیف وسیعی از نظریات فمینیستی، برای کسانی که از نابرابری رنج می‌برند و خواهان تغییر وضعیت موجود هستند و برای کسانی که می‌کوشند سهمی در این تغییر داشته باشند و بر روند آن تأثیر بگذارند، کتابی خواندنی و ارزشمند محسوب می‌شود.