منیژه رحیمی – مریم رحمانی
دیگری: کمپاین آنلاین «نام من کجاست؟» حدود یک سال قبل در۱۷ سرطان(تیر) ۱۳۹۶ هرات از طریق شبکههای اجتماعی برای مرئی کردن هویت زنان افغانستان آغاز به کار کرد. در دوران طالبان استفاده از نام زنان در افغانستان ممنوع شد و با وجود انکه ۱۸ سال از سقوط طالبان می گذرد هنوزنام زنان در بسیاری از مناطق افغانستان استفاده نمی شود. در بعضی مناطق دانستن نام خواهر، مادر یا یکی از زنان خانواده برای مردان یک نوع «دشنام و بی‌شرمی» تلقی می‌شود. شروع کننده این کمپاین لاله عثمانی است. او پس از اینکه آگهی درگذشت همسر یک شاعر و نویسنده معروف را در فیسبوک دید که در آن هیچ اشاره‌ای نه تنها به اعضای زن خانواده، بلکه حتی به متوفی هم که زن بود، نشده بود، به این فکر افتاد که چرا باید حتی تحصیل کرده‌ها و سرآمدان جامعه، اینگونه هویت زن را انکار کنند. در ادامه مصاحبه ای کرده ایم با «سباوون بیابانی» متعلم(دانش اموز) مکتب صنف دوازدهم درهرات که یکی از برگزارکنندگان و اعضای کادری «کمپاین نام من کجاست؟» است.
- رحمانی: لطفا به زمینه های شکل گیری کمپین نام من کجاست اشاره کنید. این کمپین با چه هدفی شکل گرفت و چقدر از ان استقبال شده است؟ بعد از یک سال فعالیت از ان چه نتایجی داشته و چقدربه هدف خود نزدیک شده است؟
در افغانستان می بینیم که هنوز زنان سرکوب می شوند و حتی نامشان را در نسخه داکتر، حتی در دنیای مجازی، در سنگ مقبره و کارت فاتحه آنان نوشته نمی شود .این یک تلنگری بود برای لاله عثمانی که می خواست برای مردم سوال ایجاد کند. هدف این کمپاین بیشتر طرح سوال در ذهن مردم بود. ساده و صادقانه بگویم کمپاین نام من کجاست قصدش ایجاد سوال در ذهن مردم بود. از خود بانوان بپرسیم چرا نام شما شرم برانگیزاست و اقایان هم به فکر شوند اگر اسم زن شرم انگیزاست چرا وقت تولد به این زن نام می گذاشتند. و خیلی موفق شدیم در این راستا و از چیزی که تصورمی کردیم بیشتر رسیدیم. در سطح جهان مطرح شد و از آلمان از امریکا و ایران ا گوشه های جهان ما را حمایت کردند ورسانه های معتبر جهان به مصاحبه امدند و مصاحبه دادیم و الان این لان این ذهنیت ایجاد شده که چرا نباید اسم زن نوشته نشوندپنجاه سیصد زنان مردم هرات دارند نام خود را در کارت های دعوت عروسی و نسخه داکتر می نویسند. هدف این بود که بگوییم بانوان افغانستان دیگه هجمی از ظلم را تحمل کرده نمی تواند. سعی می کنند با ایجادکمپاین و نوشتن مسئله برپا می کنند.
- رحیمی :کمپاین نام من کجاست فقط به سطح کلان شهرها مثل کابل، هرات و مزار بود، در بقیه شهرها که هنوز هم روشنفکران و تحصیل کردگان از لاک سنت و فرهنگ فئودالی بیرون نشده اند چگونه این کمپاین را می توان گسترش داد؟ در دهات و وولایات چه برنامه ای برای اگاهی دهی زنان دارید؟ در استان های بزرگ افغانستان مثل ننگرهارزنان اجازه رفتن به بیرون از خانه را حتی برای خرید لباس ندارند، شما چه راهکاری پیشرو دارید تا انها نیز بتوانند از حقوق انسانی شان دفاع کنند؟
در مرحله اول هدف در سطح شهر و دنیای مجازی و ایجاد سوال برای روشنفکرنمایان بود. ما همه می فهمیم روشنفکران و کسانی که در راس هستند و درکسانی که در شهر هستند بیشتر نقش دارند و اول باید برای این دسته سوال ایجاد کنیم و تلنگر بزنیم و در مرحله بعد سراغ مردم در دهات و ولایات برویم. برای ما طرح سوال از طریق دنیای مجازی و در سطح شهرها هدف بود و بیشتر از این هدف گذاری نکردیم.در مورد طرح ایجاد سوال به خوبی به هدف رسیده ایم.
- رحمانی:من در جاهای مختلف از جمله صفحه فیس بوک شما خواندم که برخی معتقدهستند این حرکت تقلید از روش های غربی است و اینکه برای بهبود وضعیت زنان در افغانستان باید پله پله پیش رفت و کمپین نام من کجاست حرکتی رادیکال است چقدر این نظر را قبول دارید؟
من کاملا این نظر را رد می کنم . اولا گفتن نام زن در افغانستان در این اواخر منع شده است . از اول که بنیم در زمان حکمروانی شاهان قدیم هم اسامی زنان در کتاب ها یاداوری شده است است. ملاله در کتاب یاداوری شده ثریا یاداوری شده این ها ریشه ای ندارد که به خواهیم از غرب تقلید کنیم یا پله پله پیش برویم. بسیاری از مردم برای اینکه مطلبی را پایین بیاورند یا کوتاه کنند از این موضوع استفاده می کنند می توانیم از منطق خود استفاده کنیم. تا زمانی که من نام نداشته باشم.چطور
نام چیزی است که وقتی متولد می شویم به ما داده می شود . رنج آوراست که نام زن در افغانستان استفاده نمی شود ؛ به این دلیل که نام زن تحریک کننده است. تا وقتی نام نداشته باشیم چطوری بتوانیم فعالیت کنیم؟ ما تا پاسپورت و شناسنامه نداشته باشیم نمی توانیم سفر کنیم ،وقتی نام نداشته باشیم چطور پیشرفت کنیم؟ پس زینه(پله) اول داشتن نام است.برای اینکه پیشرفت کنیم و تمام تابوها را بشکنیم باید در ابتدا ما را به نام بخوانند. ما وقتی بیرون می شویم به عنوان انسان نامی نداریم. هدف ما ایجاد این سوال در ذهن جامعه بود که چرا ما زنان نام نداریم؟ هدف کمپاین ما ایجاد سوال بود. ویدئویی هایی که از شهرهای مختلف زنان افغانستان درست کرده بودند وبه دست ما رسید و خیلی حس خوبی ایجاد کرد و نشان داد زنان نسبت به این مسئله حساس شده اند.
رحیمی از نظر شما آیا این کمپین می تواند از ستم سیستماتیک که بالای زنان صورت می گیرد، بکاهد؟
وقتی ما چنین معضلاتی را از بین بریم، ظلم کم کم از بین می رود و زمانی که گروهی از زنان به خاطر نام خود کمپاین می کنند و از حق خود دفاع می کنند و منسجم می شوند در اینده مطمئنا اوضاع بهتر می شود. من خوشبین هستم.
در آخربگویم من از همه جنبشهای زنان در دنیا حمایت می کنم و زنان وقتی به خاطر ملیت از هم دفاع نکنند سرکوب می شوند. ما با زنان ایران ایستاده ایم با زنان هندوستان با زنان ترکمستان با زنان عربستان و ملیت مهم نیست، انسانیت مهم است و ما زنان در همه جای دنیا سرکوب می شویم و باید مساله نژاد و ملیت را برای مبارزه با ستم کناربگذاریم.